Jakie są zadania psychologa szkolnego w szkole podstawowej i nie tylko?

Psycholog szkolny odgrywa kluczową rolę w edukacji, wspierając zarówno uczniów, jak i nauczycieli oraz rodziców. Jego zadania wykraczają jednak daleko poza rozmowy z dziećmi – obejmują również diagnozę kłopotów edukacyjnych, interwencje kryzysowe, profilaktykę zdrowia psychicznego oraz współpracę z gronem pedagogicznym. Jak dokładnie wygląda codzienna praca psychologa szkolnego? Z jakimi wyzwaniami się mierzy i dlaczego jego obecność w placówkach edukacyjnych jest tak ważna? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tym artykule!

Psycholog szkolny – co to za zawód i na czym polega?

Psycholog szkolny to specjalista pełniący kluczową rolę w systemie edukacji, wspierający rozwój emocjonalny, społeczny i edukacyjny uczniów. Jego głównym celem jest zapewnienie im odpowiedniej pomocy psychologicznej na terenie szkoły oraz wspieranie rodziców w procesie wychowania. W praktyce oznacza to prowadzenie indywidualnych rozmów z uczniami, diagnozowanie problemów emocjonalnych oraz wspieranie mocnych stron każdego dziecka. Psycholog szkolny prowadzi również zajęcia warsztatowe w klasach, mające na celu rozwijanie kompetencji społecznych uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym. ​

Współpraca z rodzicami i nauczycielami stanowi istotny element pracy psychologa szkolnego. Udziela on porad i konsultacji w sprawach związanych z zachowaniem uczniów, pomaga w rozwiązywaniu problemów oraz wspiera w różnych sytuacjach. Psycholog szkolny podejmuje też działania mediacyjne w sprawach wychowawczych, organizuje warsztaty i programy profilaktyczne oraz wspiera uczniów z trudnościami adaptacyjnymi. Jego rola jest nieoceniona w tworzeniu bezpiecznego i sprzyjającego rozwojowi środowiska szkolnego, gdzie każdy uczeń może liczyć na wsparcie i zrozumienie. ​

​W Polsce zasady organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i przedszkolach reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. W 2023 roku opublikowano jego tekst jednolity, uwzględniający wcześniejsze nowelizacje, w tym istotne zmiany z 2022 roku dotyczące zadań pedagogów specjalnych. Rozporządzenie określa m.in.:​

• Formy udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej, takie jak zajęcia rozwijające uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze czy porady i konsultacje.​
• Zadania specjalistów, w tym psychologów, pedagogów, logopedów i doradców zawodowych, w zakresie wspierania uczniów w ich rozwoju oraz w przezwyciężaniu wyzwań edukacyjnych.​

Dyrektor placówki odpowiada za organizację tej pomocy, ustalając jej formy, okres oraz wymiar godzin, w których będzie realizowana

Jakie są dokładnie zadania szkolnego psychologa?

Psycholog szkolny ma szeroki zakres obowiązków, które obejmują zarówno pracę z uczniami, jak i współpracę z nauczycielami oraz rodzicami. Do jego najważniejszych zadań należy rozpoznawanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, diagnozowanie indywidualnych trudności oraz określanie mocnych stron, predyspozycji i zainteresowań dzieci. Prowadzi on również działania diagnostyczne mające na celu identyfikację przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub problemów w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających ich uczestnictwo w życiu szkoły. ​

Psycholog szkolny także inicjuje i prowadzi mediacje w sytuacjach konfliktowych, wspiera nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych oraz prowadzi działania z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży. Współpracuje również z instytucjami oraz organizacjami rządowymi i pozarządowymi, aby zapewnić kompleksowe wsparcie dla uczniów. Jego rola jest kluczowa w tworzeniu bezpiecznego i wspierającego środowiska szkolnego, które sprzyja wszechstronnemu rozwojowi uczniów. ​

Zapobieganie zaburzeniom zachowania oraz inicjowanie różnych form pomocy uczniom, przyglądanie się ich zachowaniom szkolnym i pozaszkolnym, zadania interwencyjne w sytuacjach kryzysowych  – to wszystko zadania nie do przecenienia. Nic więc dziwnego, że taka forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach czy szkołach jest sankcjonowana przez prawo.

Kto może zostać psychologiem szkolnym?

Aby pracować jako psycholog szkolny w Polsce, niezbędne jest ukończenie jednolitych studiów magisterskich na kierunku psychologia oraz posiadanie przygotowania pedagogicznego. Studia te obejmują szeroki zakres przedmiotów z dziedziny psychologii, w tym psychologię rozwojową, edukacyjną, kliniczną i społeczną. Przygotowanie pedagogiczne jest obowiązkowe – praca w szkole obejmuje nie tylko wsparcie psychologiczne uczniów, ale również zrozumienie i umiejętność pracy w środowisku edukacyjnym. ​

Ukończenie specjalizacji lub dodatkowych kursów z zakresu psychologii szkolnej może zwiększyć szanse na zatrudnienie i dostarczyć praktycznej wiedzy potrzebnej w pracy w szkole. Ważne jest również to, by psycholog szkolny posiadał umiejętności interpersonalne: empatię, komunikatywność, zdolność do rozwiązywania konfliktów. Są one niezbędne w codziennej pracy z uczniami, rodzicami i nauczycielami.​

Czy Calendesk przydaje się psychologom szkolnym?

Calendesk to nowoczesne narzędzie, które może znacząco ułatwić pracę psychologów szkolnych, zwłaszcza w zakresie organizacji czasu i zarządzania spotkaniami. Dzięki systemowi rezerwacji dla psychologów Calendesk zarówno uczniowie, jak i rodzice mogą samodzielnie umawiać wizyty, redukując tym samym liczbę telefonów i wiadomości – psycholog może skupić się na pracy merytorycznej. Automatyczne przypomnienia SMS i e-mail minimalizują ryzyko nieobecności, przekładając się na efektywność pracy. ​

Calendesk oferuje integrację z systemami płatności online, ułatwiając proces rozliczeń i zapewnia płynność finansową. Możliwość tworzenia profesjonalnej witryny w kreatorze stron www zwiększa widoczność gabinetu terapeutycznego w sieci i przyciąga nowych klientów. Dzięki tym funkcjom psycholog może zająć się rozwojem zawodowym i podnoszeniem kwalifikacji albo np. zajęciami indywidualnymi, mając pewność, że aspekty organizacyjne są zarządzane w sposób efektywny i profesjonalny.

Do zadań psychologa należy pomaganie uczniom w radzeniu sobie z emocjami, trudnościami w nauce, zaburzeniami rozwojowymi czy konfliktami rówieśniczymi. We współczesnych szkołach i placówkach oświatowych innego typu to jeden z kluczowych filarów zdrowego i harmonijnego środowiska edukacyjnego.

‍